انقضای مدت قرارداد مشارکت در ساخت به معنای پایان محدوده زمانی است که باید موضوع قرارداد در آن انجام شود.انقضای مدت قرارداد مشارکت در ساخت و انقضای مهلت انجام تعهداتطرفین قرارداد مشارکت در ساخت با امضا قرارداد ملزم به انجام تعهدات متفاوتی می‌شوند.هرکدام از این تعهدات باید در زمان‌های مشخص و تعیین شده ایفا گردند. برای مثال مالک باید ظرف مدتی که در قرارداد مشخص شده است ملک را تخلیه نموده و به سازنده تحویل دهد یا سازنده باید ظرف مدت تعیین شده مراحل دریافت مجوزهای ساخت‌وساز را سپری نماید. تخطی از زمان‌بندی هر کدام از این تعهدات موجب می‌شود طرف مقابل مستحق دریافت خسارت گردد یا بتواند با استفاده از روش‌های متفاوت طرف مقابل را ملزم به انجام تعهد نماید. علاوه بر اینکه هرکدام از تعهدات در قرارداد مشارکت در ساخت باید در مهلت و زمان تعیین شده انجام گردد، برای پایان قرارداد مشارکت در ساخت و پروژه ساخت‌وساز نیز زمانی تعیین می‌شود و سازنده ملزم می‌شود تا پیش از پایان مهلت و فرارسیدن انقضای قرارداد پروژه را تکمیل نموده و عملیات ساخت را به پایان برساند. انقضای مدت قرارداد مشارکت در ساخت باتوجه‌به توافق طرفین قابل‌تعیین است. طرفین بعد از برآورد زمان موردنیاز جهت ساخت‌وساز توافق می‌کنند که ظرف مدت برآورد شده پروژه تکمیل گردد و پس از اتمام آن مدت و انقضا این زمان، قرارداد منقضی می‌شود. این مدت اصولاً به‌صورت حدودی مشخص می‌گردد.

انقضای مدت قرارداد مشارکت در ساخت چه تاثیری بر سرنوشت قرارداد دارد؟

درصورتی‌که برای قرارداد مدتی تعیین شود، طرفین قرارداد مشارکت در ساخت باید پس از انقضا مدت قرارداد درمورد سرنوشت قرارداد و تعهداتشان تصمیم بگیرند و توافق کنند.

در صورت انقضا مدت قرارداد حالت های متفاوتی برای قرارداد قابل تصور است:

 1) فسخ قرارداد پس از انقضای مدت قرارداد مشارکت در ساخت

درصورتی‌که زمان اتمام عملیات برای مالک حائز اهمیت باشد و سازنده با تأخیر و عدم اتمام به‌موقع پروژه، مطلوب مالک را فراهم نکند مالک می‌تواند قرارداد را فسخ کند و به این صورت ساخت بنا و پروژه ادامه پیدا نکند.

 2)دریافت خسارت پس از انقضای مدت قرارداد مشارکت در ساخت

اگر پروژه در مدت‌زمان مشخص شده پایان نپذیرد مالک می‌تواند از سازنده انجام تعهدات قراردادی را درخواست نماید. در این صورت محق است از سازنده جهت تأخیر در انجام تعهداتش خسارت دریافت نماید. دریافت این مبلغ مطابق شرایطی است که طرفین تحت عنوان وجه التزام در قرارداد مشخص نموده‌اند و مبلغ و زمان دریافت آن تابع توافقات آن‌ها است. درصورتی‌که مالک خسارت تأخیر را مطالبه نماید، سازنده تا زمان اتمام پروژه باید خسارت را به‌ازای تأخیرها به مالک پرداخت نماید.

 3) خاتمه قرارداد پس از انقضای مدت قرارداد مشارکت در ساخت

گاه پس از انقضا مدت قرارداد، قرارداد مشارکت در ساخت خود به خود خاتمه پیدا میکند. بسته به توافق و شرایط قرارداد مشارکت در ساخت این حالت ممکن است.

در این صورت نیز باتوجه‌به اینکه قرارداد منقضی شده اما هنوز پروژه مشارکت در ساخت به پایان نرسیده است، طرفین می‌توانند در صورت تمایل قرارداد جدیدی با شرایط جدید نگارش نمایند و پروژه ساخت‌وساز را به‌موجب قرارداد جدید ادامه دهند.

 4)تمدید ضمنی یا صریح قرارداد پس از انقضای مدت قرارداد مشارکت در ساخت

در این صورت با انقضای مدت قرارداد طرفین توافق می‌کنند قرارداد پیشین را تا زمان توافق شده یا تا زمان اتمام ساخت تمدید نمایند؛ این تمدید یا به‌صورت ضمنی انجام می‌شود و مالک تمدید را در قالب عدم اعتراض به انقضای مدت، ادامه انجام همکاری جهت ساخت و…نشان می‌دهد یا به‌صورت شفاهی و کتبی میان طرفین مورد توافق قرار می‌گیرد. این هر حالت اراده طرفین را مبنی بر قصد ادامه و تمدید قرارداد فارغ از منقضی شدن زمان، نشان می‌دهد.

 5)حل اختلاف و داوری پس از انقضای مدت قرارداد مشارکت در ساخت

درصورتی‌که طرفین در مورد زمان انقضا قرارداد یا شرایط فسخ و خسارت پس از انقضای مدت در قرارداد توافق نکرده باشند و یا با رجوع به قرارداد اختلافات فی‌مابین طرفین حل نشود، می‌توانند پیش از مراجعه به دادگاه و حل اختلافات از طریق مراجع قضایی، با رجوع به داور مرضی‌الطرفین در این زمینه توافق و حل اختلاف نمایند. توافق درمورد داوری و انتخاب داور مرضی‌الطرفین می‌تواند حین انعقاد عقد یا پس از مطرح‌شدن اختلافات انجام گردد. ( لینک به لندینگ داوری)

انقضا مدت قرارداد مشارکت در ساخت یکی از موارد رایج و زمینه‌ساز اختلافات متداول میان افراد است. با پیش‌بینی ضمانت اجراها و راه‌حل‌هایی در قرارداد مشارکت در ساخت می‌توان تا حد زیادی از بلاتکلیفی و اختلافات در صورت انقضا مدت قرارداد مشارکت در ساخت پیشگیری کرد.

تخمین صحیح و واقع بینانه زمان مورد نیاز جهت تکمیل پروژه مشارکت در ساخت، در نظر گرفتن مبلغ کافی جهت خسارت تاخیر انجام تعهدات  و…از جمله راه حل های پیشنهادی است و پیش‌بینی این موارد در قرارداد با نگارش دقیق و واقع‌بینانه متن قرارداد و با درنظرگرفتن شرایط پروژه و طرفین ممکن است. جهت دریافت مشاوره حقوقی در این زمینه با وکلای دیوان ملل در ارتباط باشید.