مالک زمین، طرف اول قرارداد مشارکت در ساخت را تشکیل میدهد. مالک در قرارداد مشارکت در ساخت اجازه ساخت و ساز بر روی ملک کلنگی یا زمین خود را بهطرف مقابل میدهد و در نهایت پس از اتمام ساختوساز، در واحدهای بنای ساخته شده شریک میشود. وی در قرارداد مشارکتدرساخت علاوه بر رعایت احتیاطهای عمومی در مشارکت ساخت . باید به چند مسئله مهم دیگر نیز دقت نماید. این مسائل ضامن حفظ زمین و سرمایه مادی او است.برای دریافت مشاوره در این زمینه می توانید با کارشناسان مجموعه دیوان ملل در ارتباط باشید.
عدم توجه و اگاهی به این مسائل و خطرات در موارد بسیاری باعث شده است مالک، زمین و سرمایه مادی خود را از دست بدهد و در نهایت به هیچ صورت نتواند مالکیت زمین را به خود برگرداند یا این امر بهسختی و پس از طی مراحل و شکایتهای حقوقی و کیفری ممکن باشد.
جلوگیری از ضرر به مالک
مالک زمین به هنگام امضا متن قرارداد مشارکتدرساخت با رعایت نکاتی و باتوجهبه چند مسئله میتواند از وقوع ضرر و زیان جلوگیری نماید. در سطرهای زیر چند مورد از این موارد به طور خلاصه ذکر میشود؛ اما مخاطبین دقت نمایند باتوجهبه شرایط طرفین و شرایط قرارداد این نکات متغیر خواهد بود؛ بنابراین مالکان میتوانند با مشورت با وکلای مشارکتدرساخت و مشاوران حقوقی مشارکتدرساخت از خطرات و موارد خاصی که باید مدنظر قرار دهند مطلع شوند.
۱)انتقال مالکیت زمین به سازنده
مالک در قراردادهای مشارکتدرساخت باید از پذیرش هرگونه شرط و قراردادی مبنی بر اینکه ملک خود را با سند رسمی و یا عادی به سازنده منتقل نماید، پرهیز کند. در بسیاری از موارد مشاهده شده است در قرارداد مشارکتدرساخت شرط میشود که مالک باید چند دنگ از زمین مورد ساخت را پیش از تکمیل بنا به سازنده منتقل نماید. دقت نمایید امضا و پذیرش این شرط در قرارداد مشارکتدرساخت بلاموضوع و اشتباه است. چرا که قرارداد مشارکتدرساخت بر این مبنا است که شریک اول مالک تام و تمام زمین است و طرف دوم صرفاً سازنده است و پس از پایان کار تقسیم واحدها انجام شود. هیچ دلیلی ندارد فرد سازنده بدون خرید زمین، در مالکیت زمین شریک شود و مالک زمین پیش از اتمام ساخت شود. انتقال زمین به فرد سازنده عمل حقوقی غیرقابلبازگشت است که در صورت فسخ قرارداد، نیمه کار ماندن ساخت، باطل شدن قرارداد، فوتشدن یکی از طرفین و…. غیرقابلبازگشت است و زمین به فرد مالک باز نمیگردد یا بهسختی و پس از طی مراحل قضایی زمان بر میتواند موفق به بازگرداندن دوباره مالکیت زمین خود نائل اید. در موارد بسیاری مالک زمین با یک قرارداد و ساختمان نیمهتمام و ازدستدادن نیمی از زمین خود مواجه میشود و گاه نیز شرط انتقال مالکیت در قراردادهای مشارکتدرساخت ترفند کلاهبرداری جهت بهدستآوردن زمین دیگران است.
پس توصیه میشود مالکان از پذیرش چنین امری بدون مشورت با وکلا و مشاوران خودداری نمایند و تا پایان ساخت و تا زمان دریافت صورتمجلس تفکیکی مالک زمین باقی بمانند و پس از اتمام ساخت و پایان قرارداد، تکلیف واحدها را با تقسیم روشن نمایند.
این امر حین وکالتدادن نیز باید مورد دقت قرار گیرد. گاه مالک به سازنده، وکالت اداری جهت پیگیری پروانه ساخت و امور اداری میدهد. باید دقت شود در این وکالتنامه وکالت انتقال زمین و…اعطا نشود.
۲)دریافت وام و تسهیلات
مسئله دوم که نیاز است مالک زمین مورد دقت قراردهد مربوط به وام و اعطای حق دریافت وامهای زمین و یا وامهای واحدهای در حال ساخت به سازنده است.
در نظام بانکی کنونی ایران دریافت وام از طریق متعهد کردن زمین و یا واحدهای در حال ساخت، به معنی متعهد کردن دارندهٔ زمین و دارنده ملک است و آن زمین یا ملک را در رهن و وثیقه بانک قرار میدهد. حال درصورتیکه مالک در قرارداد مشارکتدرساخت به سازنده اجازه دهد بر روی ملک یا زمینش وام دریافت کند در واقع خود و زمین خود را متعهد کرده است. در مواردی در صورت عدم پرداخت اقساط توسط سازنده، اقساط از مالک مطالبه میشود و در نهایت آن زمین مورد تصرف بانک قرار میگیرد؛ بنابراین توصیه میشود مالک درمورد اجازه و شرط دریافت وام در قرارداد مشارکت دقت نماید بهگونهای که متضرر نشود.
مخاطبین توجه نمایند در موارد متعددی ممکن است باتوجهبه شرایط قرارداد، طرفین تمایل داشته باشند از شروط فوق استفاده نمایند و تمایل داشته باشند از خطرات امور فوق چشمپوشی نمایند. در این صورت مالک میتواند با دریافت تضمینها و تعهدات مناسب و با مشورت با حقوقدانان خطرات شروط فوق را به حداقل رساند و از ضرر و زیان جلوگیری نماید.