ناظر قرارداد مشارکت در ساخت فرد یا موسسه‌ای است که بر اجرای صحیح و کامل قرارداد نظارت می‌کند. طرفین حین انعقاد قرارداد مشارکت در ساخت یا در میانه عملیات ساخت‌وساز می‌توانند توافق کنند شخص یا اشخاصی را برای نظارت گام‌به‌گام بر قراردادشان انتخاب نمایند به‌گونه‌ای که این ناظر به غیرمستمر نظارت و بررسی نماید که مفاد قرارداد به‌صورت ” کامل، صحیح و به‌موقع” رعایت می‌شود و آنچه که برای هر طرف دارای اهمیت است رعایت می‌شود.
تفاوت ناظر فنی و ناظر حقوقی در پروژه‌های مشارکت در ساخت چیست؟
در پروژه‌های ساختمان‌سازی، وجود مهندس ناظر و نظارت فنی توسط او بر ساخت‌وساز امری واجب و ضروری است و از نظر قانونی انتخاب مهندس ناظر باید در مراحل اولیه دریافت مجوز ساخت انجام شود. اما طرفین می‌توانند حین امضا قرارداد مشارکت در ساخت تصمیم بگیرند که ناظر حقوقی نیز انتخاب کنند تا علاوه بر نظارت بر امور فنی، بر اجرای صحیح و کامل قرارداد از نظر حقوقی نیز نظارت شود. همچنین اگر طرفین در میانه ساخت‌وساز توافق کنند میتواند از ناظر حقوقی دعوت به کار نمایند. در نظر داشته باشید اگر یکی از طرفین تمایل داشته باشد میتواند به طور مستقل از ناظر حقوقی استفاده کنند و رضایت دو طرف واجب و الزامی نیست.
ناظر فنی بر اینکه ضوابط قانونی، مهندسی، بهداشتی و…در ساختمان رعایت می‌شود اطمینان حاصل می‌کند و نظارتی حقوقی بر قرارداد و مواردی که برای طرفین دارای اهمیت است ندارد و این امر با وجود ناظر حقوقی در قراردادهای مشارکت در ساخت ممکن می‌شود.
چرا باید ناظر قرارداد مشارکت‌درساخت انتخاب کنیم؟
نظارت بر قراردادهای مشارکت در ساخت به دلایل زیر ضروری است:
۱)فرد ناظر بر انجام وظایف قانونی طرفین نظارت نماید و در صورت عدم انجام تکالیف، تذکرات لازم را به‌طرف مقابل ابلاغ نماید. ازآنجایی‌که ناظر قرارداد بر حسب تجربه و تحصیلات خود از ترتیب و الزامات انجام امور آگاه است میتواند در زمینه نظارت به مواردی دقت نماید که ضروری و لازم است، اما طرفین از آن مطلع نمی‌شوند. برای مثال امکان اینکه مالک بتواند به طور کامل بر اقدامات و اعمال سازنده نظارت کند و از ایرادات کار مطلع شود به دلیل عدم آگاهی‌های فنی و حقوقی و یا کمبود وقت غیرممکن است. ناظر قرارداد میتواند به طور مستمر با حضور در پروژه و بررسی گزارش‌ها و همکاری با ناظران فنی، نظارت کند که قرارداد و مواردی که برای هر طرف دارای اهمیت است به‌درستی در حال انجام باشد و در صورت مشاهده تخلف، مفاد و تعهدات قراردادی را یادآوری کند یا به‌طرف مقابل تخلف را اطلاع‌رسانی نماید.
۲)ناظر حقوقی قرارداد میتواند بر زمان‌بندی امور نظارت نماید به‌گونه‌ای که اگر در زمان‌بندی توافق شده در انجام امور و پیشرفت کار تخلفی شد، اطمینان حاصل کند که طرف مقابل مطلع می‌شود به‌گونه‌ای که بتواند اقدامات قانونی را جهت پیشگیری از ایجاد ضرر انجام دهد و پیش ازآنکه زمان از دست برود بتواند درمورد اقدامات لازم تصمیم بگیرد.
۳)ناظر حقوقی با همکاری ناظر فنی میتواند بر کیفیت اجرا و نوع مصالح نظارت کند به‌گونه‌ای که آن مصالح و ابزارهایی که طرفین توافق کرده‌اند مورداستفاده قرار بگیرد و امور آن‌گونه‌ای که موردنظر دو طرف است پیش برود و در صورت اینکه توافقی در زمینه‌ای خاص انجام نشده باشد، ناظر بررسی کند که استاندارد و عرف‌های ساختمانی رعایت شود. درصورتی‌که ناظر بر موارد فوق دقت نکند، تضمینی نیست که طرف قرارداد از اقدامات طرف مقابل در این زمینه‌ها مطلع شود و احتمال دارد کیفیت کار ساخت‌وساز تحت‌تأثیر قرار بگیرد و یا در یک پروژه ساختمانی شاهد کلاهبرداری و کم‌فروشی و فاکتورسازی و…باشیم.
بنابراین به افراد توصیه می‌شود از مزایای حضور یک ناظر قرارداد در قراردادهای مشارکت ساخت بهره‌مند شوند.
ناظر حقوقی مشارکت‌درساخت را چگونه انتخاب کنیم؟
می‌توان جهت امر نظارت از مؤسسات حقوقی بهره‌مند شد. انتخاب یک مؤسسه به‌عنوان ناظر قرارداد مزایای بسیاری دارد.
۱) این مؤسسات با دارابودن تیمی متشکل از تخصص‌های حقوقی، ساختمان‌سازی و فنی و تمامی نیازمندی‌های نظارت بر قرارداد را تأمین می‌نمایند.
۲) مؤسسات فوق می‌توانند تیم‌های چندنفره‌ای را به‌عنوان ناظر در اختیار طرفین قرارداد قرار دهند تا بی‌طرفی نظرات ناظران و دقت امر نظارت را تضمین نمایند. به‌گونه‌ای که رضایت دو طرف آن‌گونه که قرارداد اقتضا می‌کند را تأمین نماید.
تیم حقوقی دیوان ملل با همراه داشتن وکلا ملکی و مشاوران حقوقی ملکی میتواند در مسیر نظارت بر قراردادهای مشارکت در ساخت و ملکی شمارا همراهی بنماید.